Okna aktywności niemowlaka – jak ułożyć rytm dnia dziecka krok po kroku

Czym są okna aktywności niemowlaka?

 

Okno aktywności niemowlaka to czas pomiędzy drzemkami, kiedy dziecko jest gotowe do aktywności. Maluch jest wówczas wyspany, zregenerowany i ma w tym czasie energię na jedzenie, zabawę, poznawanie otoczenia i kontakt z opiekunem.

 

Dlaczego obserwacja dziecka jest ważniejsza niż sztywny harmonogram

 

Każde niemowlę rozwija się w indywidualnym tempie i sygnalizuje swoje potrzeby w unikatowy sposób. Dlatego tak ważna jest obserwacja dziecka, a nie trzymanie się z góry założonego planu. Rytm dnia niemowlaka będzie się zmieniał wraz z jego rozwojem, dlatego najlepszym sposobem jest zwracanie uwagi na sygnały wysyłane przez dziecko. Sztywny harmonogram może je pominąć, z to z kolei doprowadzi do frustracji i zmęczenia maluszka.

 

Jak rozpoznać okno aktywności?

 

Aby w pełni wykorzystać okna aktywności niemowlaka warto zwracać uwagę na oznaki gotowości do snu lub zabawy. Takie podejście wspiera rozwój dziecka i wzmacnia poczucie bezpieczeństwa, a narzucony przez rodzica rytm dnia nie zawsze musi się pokrywać z rytmem dnia niemowlaka.

 

Typowe oznaki zmęczenia i gotowości do zabawy

 

Dzieci na ogół dość wyraźnie sygnalizują oznaki swoje zmęczenie i gotowość do zabawy, ułatwiając tym samym opiekunom dostosowanie do ich rytmu dnia. Co może świadczyć o tym, że dziecko jest zmęczone?

 

• pocieranie oczu, uszu lub twarzy
• ziewanie
• zmniejszona aktywność, układanie się do snu
• brak zainteresowania zabawkami
• odwracanie głowy od bodźców
• marudzenie, płacz
• szybkie, nerwowe ruchy rąk i nóg.

 

Gotowość niemowlaka do zabawy mogą natomiast wskazywać:

• uważne obserwowanie otoczenia
• uśmiechanie się 
• gaworzenie, próby nawiązania kontaktu
• sięganie po zabawki, chęć dotykania przedmiotów
• płynne ruchy rąk i nóg.

 

Ile trwają okna aktywności w pierwszym roku życia?

 

Długość czasu aktywności dziecka zależy od wieku. Okno aktywności to naturalny rytm czuwania i odpoczynku dziecka.

 

Noworodek (0–3 miesiące)

 

Okna aktywności noworodka są na ogół bardzo krótkie. Początkowo może to być 30–45 minut lub ok. 30–60 minut. Dzieci w tym czasie potrzebują dużo snu, a ich rytm jest bardzo nieregularny.

 

Niemowlę 3–6 miesięcy

 

Niemowlak w wieku 3–6 miesięcy zaczyna już stopniowo czuwać i powoli można już przewidzieć jego drzemki. Okno aktywności w tym wieku może trwać w przedziale ok. 1,5–2 godzin.

 

Niemowlę 6–12 miesięcy

 

Starsze maluchy nadal potrzebują kilku drzemek w ciągu dnia, ale już zdecydowanie lepiej radzą sobie z dłuższym czasem czuwania. Okno aktywności mieści się wówczas średnio w przedziale ok. 2,5–4 godzin.

 

Co robić podczas okien aktywności?

 

Warto dopasować aktywność w czasie okien aktywności do wieku i potrzeb dziecka, ale także nie przeciążać go bodźcami.

 

Zabawa i wspólne chwile

 

Zabawa i wspólny czas z dzieckiem będzie różnił się w zależności od wieku i tak dla noworodka będzie to np. krótka zabawa z przesuwaniem swojej twarzy, uśmiechy, rozmowa, kołysanie, noszenie na rękach, śpiewanie. Niemowlę w wieku 3–6 miesięcy może czas aktywności spędzać na macie edukacyjnej, próbować chwytać zabawki, grzechotki, leżeć na brzuszku i próbować podnosić główkę. Można także czytać krótkie historie czy oglądać książeczki z prostymi obrazkami, kontrastowymi już od urodzenia. Z dzieckiem w wieku 6–12 miesięcy można bawić się w proste zabawy manipulacyjne (klocki, kubeczki), ruchowe (turlanie, pełzanie, raczkowanie), śpiewanki, rymowanki, klaskanie.

 

Czas na posiłki

 

W czasie okien aktywności najpierw następuje karmienie dziecka, a dopiero potem aktywność i ponownie wyciszenie i sen. Dzieciom, które już samodzielnie i stabilnie siedzą warto przygotować stałe miejsce do jedzenia, jak wygodne i bezpieczne krzesełko do karmienia Kidnort, które pomaga dziecku uczyć się rytuałów posiłków.

 

 

Spacer i poznawanie świata

 

W rytm dnia niemowlaka dobrze jest wpleść codzienne spacery na świeżym powietrzu. Dla noworodków będą one krótkie, więcej na ten temat znajdziesz tutaj. Dzieciom w wieku 3–6 miesięcy stopniowo wydłużamy czas spaceru i obserwowania otoczenia, a dla dzieci 6–12 miesięcy spacery można później łączyć z wizytą na placu zabaw (początkowo w wózku/na kocu).

 

Drzemki między oknami aktywności

 

Bezpieczne miejsce snu

 

To, ile trwają drzemki niemowlaka oraz jak często występują zależy od wielu czynników: wieku dziecka, jego temperamentu, tego jak przesypia noce. Ilość drzemek zmniejsza się wraz z wiekiem dziecka, a wydłuża się czas jego aktywności. Jak już wspomnieliśmy wcześniej to bardzo indywidualna kwestia, ponieważ niektóre dzieci nie potrzebują takiej ilości snu, a dłużej pozostają aktywne. Kluczowa jest obserwacja maluszka i nie porównywanie z innymi dziećmi. Równie ważne jest miejsce do spania, brak hałasu i odpowiednia temperatura, otoczenie. Łóżeczko turystyczne Kidnort pozwala dziecku zasypiać w znanym i wygodnym miejscu, niezależnie od tego, czy jesteście w domu, czy w podróży.

 

 

Wieczorne okno aktywności i rytuały usypiania

 

Stałe rytuały przed snem – kąpiel, wyciszenie, bliskość

 

Więcej na temat usypiania maluszków pisaliśmy tutaj oraz tutaj. Zachęcamy do wykorzystania rytuałów przed snem i przedstawionych rad, ponieważ mogą znacznie poprawić jakość snu oraz sprawić, że usypianie nie będzie należało do wymagających zadań.

 

Podsumowanie – elastyczny rytm dnia maluszka

 

Kluczem do harmonii i spokoju jest obserwacja dziecka i elastyczne podejście do rytmu dnia niemowlaka. Cieszmy się z okien aktywności dzieci, gdyż pozwalają nawiązać w tym czasie unikatową więź i zadbać o wszechstronny rozwój dziecka.